۱۳۹۲ دوشنبه ۱۳ آبان ساعت 22:10
به گزارش رهیاب نیوز، دکتر محمدرضا سنگری استاد دانشگاه ،نویسنده و عاشورا پژوه دزفولی است که کتاب های متعددی در خصوص زندگی سیدالشهدا به رشته تحریر درآورده است وی طی روزهای گذشته سفری به اهواز داشت تا در جمع مداحان خوزستاتی حاضر شود
چکیده ای از سخنرانی وی در جمع مداحان خوزستانی را به مناسبت آغاز ماه محرم الحرام ارائه می کنیم:
- من مرحوم معلمی را به عنوان دعبل دوم خوزستان می شناسم، همه شما با نام دعبل بن علی خزاعی - که افتخار داریم این ستایشگر و مداح بزرگ در خوزستان ماست - آشنا هستید. او در خدمت امام هشتم بود و دعبل دوم خوزستان در خدمت هشت سال دفاع مقدس ما، آنچه که شباهت دیگر این دو چهره است، تلفیق سوگ و حماسه است که در شعر دعبل می توانیم بیابیم و به عنوان یک خصوصیت و ویژگی در شعر معلمی نیز دیده می شد.
-حضرت علی علیه السلام با دوستان و یاران خودش آنقدر صمیمی بود که گاهی اوقات مثلا میثم تمّار مغازه اش را را می کرد و می رفت و امیرالمومنین به جای وی در مغازه می ایستاد و خرما می فرخت. حتی یک بار وقتی به مغازه رسید و دید میثم تمار خرماها را از هم جدا کرده، خرمای مرغوب را با قیمت بالاتر و خرمای ضعیف تر را با قیمت پایین تر می فروخت، حضرت فرمود : چکار کردی؟ میثم گفت : اینها را تفکیک کردم تا کمی گرانتر بفروشم. حضرت دو نوع خرما را دوباره مخلوط کرد و فرمود : مردم را از هم جدا مکن. (چقدر این تعبیر برای اقتصاد امروز مهم و راهگشا است.)
**************************
امام از ما سرباز فرهنگی می خواهند، چقدر برای محرّم آماده هستید؟
-اگر امروز امام زمان ظهور کنند؛ از ما سرباز فرهنگی می خواهند. سرباز فکری می خواهند مرحوم معلمی یک نیروی فکری بود که تمام دار و ندار و سرمایه خود را در خدمت ارزش های انقلاب و نسل انقلاب قرار داد، معیار شاخص و مصداق بارز یک بسیجی فرهنگی بود، شما هم بسیجی های فرهنگی هستید که باید تمام هستی تان را تقدیم به راه راست و راه حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام کنید.
شما باید تمام سرمایه های وجودی تان را وقف حضرت اباعبدالله کنید. حنجره تان را ، زمانتان را، امکاناتتان را، استعدادهایتان را، همه را خرج اباعبدالله کنید. البته من معتقدم دوستان عزیزی که تازه شروع به کار می کنند آن خدمتگزاران و صادقان واقعی اباعبدالله نیستند. من خدمت یکی از بزرگان بودم – خدایش رحمت کند – ایشان زندگی شان را وقف اباعبدالله کرده بود. به من می گفت: تو از کی شروع می کنی برای محرّم کارهایت را انجام بدهی؟ گفتم : من معمولا حدود چهار ماه قبل از آغاز محرّم کاملا عزادارم. سخنرانی هایم را آماده می کنم . اگر می خواهم شعری بگویم خودم را آماده می کنم و کارهایم را انجام می دهم و ...
ایشان گفت : من وقتی ماه صفر تمام شد تازه گریه ام شروع می شود. چون من بلافاصله بعد از صفر باید خودم را برای محرّم بعدی آماده کنم. از آن موقع وقت خودم را می گذارم.
حالا من به شما می گویم: شما چقدرآماده هستید؟ چقدر اندوخته دارید؟ چقدر کار کرده اید؟
واقعا در کربلا روسری از سر دختران پیغمبر کشیدند؟
-بعضی از من سوال می کنند: واقعا مثلا در کربلا روسری از سر دختران پیغمبر کشیدند؟ واقعا به صورت دختران رسول خدا سیلی زدند؟ و آیا این دستهای نامحرم با این صورت ها آشنا شد؟ من در جواب عرض می کنم: اینها که مهمتر از شخص اباعبدالله نیست که جسمش عریان در مقابل چشم ها قرار گرفت. راه حق هزینه دارد و در این راه شما باید همه چیزتان را بدهید. و حضرت اباعبدالله در حرکت خود به این موضوع اشاره کرد و فرمود: اگر در این راه آمدید باید مشکلات این راه را بپذیرید. ممکن است اهانت بشود؛ که اهانت هم شد. بارهای بارها اهانت شد.
21 حادثه برای سر حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام :
-چند روز پیش نشستم و یک کاغذ گذاشتم جلوی خودم و بالای آن نوشتم " سر اباعبدالله " و بعد آمدم حساب کردم ببینم اباعبدالله چه گفت از اول تا آخر؟ من شمردم 21 حادثه برای سر حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام پیش آمد. راه حق این چنین است. " ان امرنا صعب مستصعب ".
پس ما هم دشواری های این راه را باید به جان بخریم:
چو عاشق می شدم گفتم که بردم گوهر مقصود
ندانستم که این دریــا چه موج خونفشـان دارد!
نمی دانیم چقدر سختی ها در این راه هست؟! ما این سختی ها و این زمینه ها را باید برای خودمان آماده بکنیم. باید خودتان را به سختی بیندازید دیگر.
خوزستان حق دارد که یک پژوهشکده داشته باشد :
-خوزستان حق دارد که یک پژوهشکده داشته باشد، یک دانشکده داشته باشد. یک جای ویژه ای داشته باشد که امکان کار باشد. ما این همه مداح داریم این همه نسل جوان وارد عرصه شده اند
از جمله مدتی پیش نشسته بودم برای خودم چیزی تحت عنوان ریزتخصص های مداحی می نوشتم. یعنی یک مداح چه تخصص هایی باید داشته باشد؟ چه اطلاعاتی و چه مسائلی را یاید بداند؟ داشتم نوحه های یکی دو قرن گذشته را می دیدم مثلا گنجینه اسرار عمان سامانی را _ که کتاب بسیار خوبی است و حتما آن را بخوانید _ حتی می شود از آن مرثیه خواند یا در محافل و مجالس استفاده کرد. من وقتی این کتاب را می خواندم دیدم فهم شعر کسی مثل عمان سامانی نیازمند این است که 104ریزتخصص موسیقی بدست بیاوریم. فقط 104تخصص موسیقایی.
می دانید که موسیقی ایرانی هفت تا دستگاه دارد و این دستگاه ها گوشه دارد. مثلا در خوزستان از دستگاه "شور" خیلی استفاده می شود. از دستگاه "ابوعطا" کمتر استفاده می شود. دستگاه شور 15تا گوشه دارد. اگر شما شعر عمان سامانی را بخوانید و این گوشه ها را نشناسید، قدرت فهم درست شعر را نخواهید داشت. اگر شعر کمپانی را یک مرجع بزرگ با آن سروده ها را بسیار قوی و استوار ، بخواهید فهم بکنید، اگر گوشه های بیست گانه دستگاه ماهور را بلد نباشید، نمی توانید خوب فهم بکنید.
بخش قابل توجهی از دوستان ما موسیقی را به خوبی نمی شناسند :
-فقط 104ریزتخصص موسیقایی داریم که باید اینها را بدانید تا با نغمه ها آشنا شوید و مناسب استفاده کنید. همین نغمه ها که دوستان عزیز می خوانند، چندین بار اتفاق می افتد که از دستگاه خارج می شوند. بخش قابل توجهی از دوستان ما موسیقی را به خوبی نمی شناسند و بااین ظرفیت ها آشنایی ندارند. شما وقتی در شعر می خوانید من از حجاز به عراق آمدم، یعنی چه؟ باید کلاس برگزار شود و این 104ریزتخصص آموزش داده شود که ممکن است از لحظه شروع تا پایان کار، 70سال طول بکشد اما مداح وقتی شعر را به دستش می گیرد تکلیف خود را با شعر می داند و شعر را خراب نمی کند! و تلاش آن شاعر را هرز نمی دهد.
در گذشته، کاغذ به دست گرفتن برای مداحان زشت بود :
- باید خودتان را زحمت بدهید و وقت بگذارید. هر کس الان اینجا نشسته و کارهای محرّمش را آماده نکرده، به گمان من خادم حقیقی اباعبدالله نیست. شما باید از دو سه ماه قبل همه چیزتان آماده باشد، تمرین کرده باشید، پخته باشید. نکند شعر را دستت بگیری و بیایی و پشت میکروفون تازه میخواهی شعر را تمرین کنی یا بار اول یا دوم است که میخواهی تمرین کنی. اصلا در گذشته، کاغذ به دست گرفتن برای مداحان زشت بود، افت داشت، می گفتند باید حافظه داشته باشید و بخوانید. ملافضولی بغدادی یک ساعت و نیم ایستاده بود و قصیده می خواند و گفت ببخشید دیگر نمی توانم بقیه اش را بخوانم، هم من از نفس افتادم هم ممکن است شما دیگر تحمل نداشته باشید. در گذشته مداح اگر 10هزار بیت شعر حفظ نداشت، اجازه نمی دادند مداحی کند.
شاخص ترین چهره های مداحی کشور فرق بین دوبیتی و رباعی را نمی دانند:
-ریزتخصص های دیگری هم داریم مثل106ریزتخصص شعری که مداح باید بداند. شاخص ترین چهره های مداحی کشور فرق بین دوبیتی و رباعی را نمی دانند.مثلا در رسانه ملی می گویند می خواهم رباعی بخوانم،اما وقی گوش می دهی می بینی دوبیتی است! یا قطعه است!
چند سال است که مقام معظم رهبری تاکید می کنند وارد حوزه های شعر موعظه بشوید، شعر حکمتی را جدی بگیرید. یکی از شاخص ترین مداحان کشور سال گذشته مدام زنگ می زد به یکی و می گفت: آقا تو را بخدا یکی دو تا شعر که در این زمینه می شناسید به من بدهید تا در محضر آقا بخوانم! یعنی هنوز نمی دانست شعر حکمت چه شاخص هایی دارد؟!
سنّت گذشتگان ما اینطور بوده که شعر حکمتی می خوانند و پند می دادند، انذار می دادند، هشدار می دادند. اما ما وارونه عمل می کنیم. در گذشته مداحان سعی می کردند اول روضه بخوانند. نه اینکه روضه را آخر بخوانند. اول روضه و مرثیه را می خواندند، خوب که این دل را آماده می کردند، حالا یک حدیث می خواندند، یک نکته اخلاقی مطرح می کردند. چون دل آماده شده بود به راحتی در این دل جا می گرفت. گاهی اوقات آخرش هم مجددا برمی گشتند و روضه می خواندند.
مداح نباید سخنرانی کند :
-شما باید این 106ریزتخصص شعری را بدانید. باید دقیقا ترکیب بند را بشناسید، مسمط و ترجیع بند را بشناسید. حتی قالب های نو را بشناسید. در سالهای بعد از انقلاب از قالب شعر نیمایی بهره گیری شد. نوحه های خیلی خوبی من می شناسم که در بافت نیمایی است. شما باید ساختار شعر نو و نیمایی و حتی شعر سپید را بشناسید و در کنار این نیاز دارید شاعران شاخص این عرصه ها را بشناسید.
بنابراین دوستان عزیز باید مسائل عروضی را بدانند. 19تخصص وزن را بدانید. 30ریزتخصص را در زیبایی های شعری بدانید.
یک خاطره مطرح کنم : مدتی پیش، پشت میزی کار می کردم که این میز متعلق به شهید رجایی بود. میز خیلی بزرگی بود و بسیار ساده. صبح ها که پشت این میز می رسیدم،چهار تا کتابم را پشت این میز نوشتم. من آمدم می بوسیدم وسه چهار رکعت نماز کنارش می خواندم و بدون وضو هم پشت آن نمی نشستم. همین جا از شما خواهش می کنم از امروز به بعد هیچ شبی را بدون وضو نخوابید و بی وضو وارد مجلس اباعبدالله نشوید. اگر تعجب نکنید باید بعد از اسم هر ذاکری که می آید صلوات بفرستید. خدا رحمت کند شیخ جعفر شوشتری را می فرمود : روایت است " الا و صلی الله علی الباکین علی الحسین " . یعنی بعد از اسم هر کسی که بر حسین گریه کرد، می شود صلوات فرستاد. اسم مرحوم حبیب الله معلمی باید با صلوات همراه باشد _ دوستان باید تشبیه استعاره مجاز و کنایه را بشناسند. اسطوره و نماد را بشناسند. اگر نشناسید، ممکن است به غلط در شعر استفاده کنید.
شما فقط کار خودتان را بکنید.مداح نباید سخنرانی کند. نباید جای روحانی را بگیرد.باید فنون کلام را بدانید.باید تعدا زیادی روایت از حفظ داشته باشید. ما درمورد اباعبدالله و سخنان حضرت بیش از 49کتاب داریم. چه کسی از شما حاضر است 40حدیث از حضرت اباعبدالله برای ما بخواند؟
ما 16 تا امام حسین داریم !!
-اگر روزی شما پشت بلندگو بودید و یکی از حضار از شما سوال کرد : حضرت اباعبدالله در منزل با همسرش چگونه رفتار می کردباید بتوانید پاسخ دهید؟ پارسال بوشهر بنده را دعوت کرده بودند و دوره ای گذاشته بودند تحت عنوان "حسین شناسی" . وقتی خواستم صحبت کنم گفتم: ما 16تا امام حسین داریم. گفتند یعنی چه؟! گفتم یک امام حسین شاعر داریم_ امام حسین شاعر بودند و اشعارشان در کتابی تحت عنوان "ادب الحسین" است_ یک امام حسین مفسّر داریم؛ یک امام حسین معلم اخلاق بود. از صحبت های اخلاقی امام حسین برای مردم بگویید و وقتی خوب آنها را آماده کردید و حال ایجاد کردید و اشک گرفتید، بگویید این حسینی که دوست دارید،این چیزها را دوست دارد و بعد در حد دو سه دقیقه یک نکته درمورد ایشان بگویید و بعد هم والسلام.در حوزه ی سخنوری باید کار کنید. سخنوری حتی مسائل خاص فیزیکی دارد. نحوه نگاه کردن و ... .
- 194موضوع درمورد تاریخ عاشورا وجود دارد و گاهی شبهاتی مطرح می شوند خصوصا در خوزستان شما که مداحید باید آمادگی پاسخگویی به آنها را داشته باشد. مثلا مطرح می کنند آیا درست است رقیه وجود نداشته؟؟ آیا درست است که مسئله بین امام حسین و یزید یک مسئله نژادی و قبیله ای بود؟؟
-یک روایت بخوانم : امام صادق علیه السلام می فرمایند: هرقدر دلتان داغ شد و آتش گرفت، شعله کشید برای اباعبدالله، تردید نکنید بهشت کرامت می کنند. و در روایت دیگری داریم که اباعبدالله علیه السلام تا مداحان و دوستان خودرا وارد بهشت نکنند خود وارد بهشت نمی شوند. بهشت شما تضمین شده است. اما چه بهتر که به مراحل بالاتری از بهشت برسیم. بالاترین مرحله اسمش چیست؟ کربلا است. خداوند کل کربلا را در روز قیامت در بهشت قرار خواهد داد و هرکس برای کربلا کار کرد در کربلای بهشت قرار خواهد داد.
این روزها هرچه کار اضافه دارید تعطیل کنید:
پس این روزها هرچه دارید تعطیل، و کارهای اضافه را حذف کنید و بنشینید پای روضه، مطالعه دقیق، بررسی، پیدا کردن بهترین شعرها، تا انشاالله محرّمی بارورتر را امسال رقم بزنیم.
نظرات شما عزیزان:
.: Weblog Themes By Pichak :.
